Konrad I Piast (urodzony między 1228 a 1231 rokiem, zmarł 6 sierpnia między 1273 a 1274 rokiem) herb
Syn Henryka II "Pobożnego" Piasta, księcia śląskiego, Głogowa, wrócławskiego, wielkiego księcia krakowskiego i Anny "Błogosławionej" Przemyślid, córki Przemysła Otokara I Przemyślid, króla Czech.
Prepozyt kolegiaty głogowskiej od 18 października 1247 roku do 28 stycznia 1249 roku, książę Głogowa od między 8 lipca a 4 września 1248 roku do 1249 roku i od 1251 roku do 6 sierpnia między 1273 a 1274 rokiem, książę Legnicy od między 8 lipca a 4 września 1248 roku do 1249 roku, biskup Passawy od 28 stycznia 1249 roku (nie objął biskupstwa), książę Bytomia Odrzańskiego od 1249 roku do 6 sierpnia między 1273 a 1274 rokiem, książę Głogowa i Krosna Odrzańskiego, Ścinawy i Żagania od 1251 roku do 6 sierpnia między 1273 a 1274 rokiem.
W Poznaniu, na Boże Narodzenie w 1249 roku poślubił Salomeę Piastównę (urodzona między 1225 a 1235 rokiem, zmarła miedzy 1267 a 1274 rokiem), córkę Władysława "Odonicza" Piasta, księcia wielkopolskiego. Między 29 października 1268 a 1271 rokiem ożenił się z Zofia Wettin von Landsberg (urodzona w Weissenfels, między 1258 a 1268 rokiem, zmarła w Weissenfels, 14 sierpnia 1318 roku), córka Dytryka "Mądrego" Wettina, margrabiego von Landsberga i Heleny Welf Askańskiej, córki Jana I Welfa Askańskiego margrabiego Brandenburgii.
Konrad I był czwartym pod względem starszeństwa syn księcia śląskiego Henryka II "Pobożnego". W momencie śmierci ojca w 1241 roku Konrad był małoletni. Po śmierci Henryka "Pobożnego" przez rok rządy na Śląsku sprawowała wdowa - regentka Anna. Realna władza nad całą dzielnicą śląską w latach 1242-1247 była w rękach Bolesława II "Rogatki". W celu uniknięcia nadmiernego rozdrobnienia władztwa został wysłany przez matkę i starszych na studia do Paryża, gdzie miał zostać wykształcony na duchownego i w momencie śmierci ojca w 1241 roku był małoletni. Związku z objęciem dzilenicy ojcowskie przez starszych braci został przez nich wysłany na studia do Paryża, gdzie miał zostać wykształcony na duchownego. Z braku dokumentów źródłowych nie wiemy nic o studiach paryskich księcia Konrada.
Książę jednak na wiadomość o podziale ojcowskiego księstwa między braci Bolesława II "Rogatkę" i Henryka III "Białego" powrócił do kraju, by upomnieć się o swój dział. Wkrótce potem, oburzony na Rogatkę za to, że ten w czasie wojny z Henrykiem wrocławskim, w zamian za pomoc, odstąpił Niemcom Ziemię Lubuską, zażądał wydzielenia mu osobnego księstwa. Przy pomocy swego szwagra Przemysława I wielkopolskiego, po 1250 roku opanował Głogów, Bytom Odrzański, Krosno [Odrzańskie] Sądowel, Ścinawę i Żagań i utworzył niezależne księstwo głogowskie. Na podstawie istniejących dokumentów przyjmuje się, że podział dzielnicy śląskiej pomiędzy Bolesławem "Rogatką" a Henrykiem "Białym" nastąpił między 8 lipca a 4 września 1248 roku.
Z przekazów źródłowych wynika, że północną część Śląska wraz z Legnicą i Głogowem objąć miał w posiadanie Henryk "Biały", a Bolesław "Rogatka" miał zarządzać południową częścią dzielnicy wraz ze stołecznym grodem Wrocławiem. Uposażeniem Władysława miał zajmować się Henryk "Biały", zaś uposażeniem Konrada Bolesław "Rogatka". Zamysł takiego podziału miał obowiązywać według "systemu wspólnot braci niedzielnych". Ostatecznie doszło do zmiany ustaleń podziałowych i tak Bolesław "Rogatka" otrzymał dzielnicę legnicko - głogowską, a Henryk "Biały" objął dzielnicę wrocławską. Okoliczności, które doprowadziły do zamiany dzielnic, są w źródłach opisane pokrętnie, przez co pociągają za sobą wiele perturbacji interpretacyjnych i ustalenie prawdziwej przyczyny dokonanej pomiędzy braćmi zamiany nastręcza bardzo wielu problemów.
Od 1248 roku Konrad zgodnie z Bolesławem "Rogatką" zaczyna pojawiać się w dokumentach jako wystawca, co oznaczało, że został formalnie dopuszczony do współrządów w księstwie legnicko-głogowskim. Ostatni wspólnie wystawiony dokument pochodzi z 15 czerwca 1249 roku.
Wkrótce doszło do porozumienia na mocy którego znalazł się pod opieką starszego brata księcia legnickiego Bolesława "Rogatki", z którym formalnie objął współrządy. Ten chcąc pozbyć się brata wystarał się dla niego o stanowiska kościelne: najpierw prepozyta kolegiaty w Głogowie, a następnie uczynił go biskupem w bawarskiej Pasawie. Konrad nie zamierzał jednak kontynuować kariery duchownej i wkrótce popadł w zatarg z Rogatką.
Początkowo musiał uchodzić ze Śląska w czerwcu 1249 roku, wkrótce jednak dzięki pomocy księcia wielkopolskiego Przemysła I udało mu się opanować Bytom nad Odrą. Współpracę z wielkopolskim Piastem umocnił małżeństwem z siostrą Przemysła, a córką Władysława Odonica Salomeą. Innym sojusznikiem w walce z Rogatką stał się rychło inny brat Henryk III "Biały".
Dzięki pomocy nowych sojuszników, oraz wobec buntu rycerstwa głogowskiego przeciw Bolesławowi II kampania Konrada zakończyła się w 1251 roku pełnym sukcesem. Książę legnicki został zmuszony do zaakceptowania tego stanu rzeczy, jednak to końca życia Konrada stosunki między braćmi pozostały napięte i często dochodziło do zatargów, z których zwycięski z reguły wychodził książę głogowski (m.in.w 1257 roku Konradowi I udało się porwać "Rogatkę" z pilnie strzeżonego zamku w Legnicy), chociaż w 1271 roku miał utracić na rzecz brata Bolesławiec nad Kwisą.
W zimie może na wiosnę 1256 roku Henryk, Bolesław, Konrad i Władysław interweniują w kurii papieskiej przeciwko książętom wielkopolskim. 23 marca 1256 roku papież Aleksander IV bierze w opiekę książąt śląskich oraz nakazuje biskupom ołomunieckiemu i lubuskiemu rozpatrzenie ich skargi. W styczniu 1257 roku papież Aleksander IV zatwierdza w wydanego odpisu bulli papieża Grzegorza IX z 26 czerwca 1235 roku, układu granicznego śląsko-wielkopolskiego z 22 września 1234 roku, w którym Władysław Odonic zrzekł się ziemi kaliskiej, rudzkiej, Śremu i Santoka na rzecz Henryka "Brodatego".
W 1260 roku Konrad nawiązał bliższe kontakty z Czechami i związał się z polityką króla Przemysła Ottokara II. W polityce wewnętrznej opierał się głównie na ludziach dzięki którym zdobył władzę. 25 grudnia 1261 roku prawdopodobnie wziął udział w koronacji królewskiej Przemysła Ottokara II. W 1266 od sierpnia do listopada militarnie wsparł Przemysła Ottokara II podczas jego wyprawy na Bawarię.
24 czerwca 1260 roku w północnej Austrii król czeski Przemysł Ottokar II zarządził zjazd wszystkich swoich sojuszników. Na wezwanie czeskiego króla w ustalonym miejscu przybyli książę karyncki Ulryk, jego brat arcybiskup Filip, Otton margrabia brandenburski, a z książąt śląskich Henryk "Biały" wrocławski i Władysław opolski. Sprawą sporną pozostaje uczestnictwo w spotkaniu pozostałych książąt śląskich, Konrada głogowskiego i Bolesława "Rogatki" legnickiego.
22 lipca 1260 roku w Głogowie, doszło do ważnego zjazdu, w którym brali udział wszyscy synowie Henryka "Pobożnego", ich matka księżna Anna oraz biskup Tomasz I. Nie znana jest przyczyna zjazdu. Przypuszcza się, że mogło chodzić o uzyskanie zbrojnej pomocy Konrada i Bolesława "Rogatki", dla Przemysła Ottokara II. Inną przyczyną zjazdu mogło być zapobieżenie zagrożeniu mongolskiemu. W listopadzie 1259 roku Mongołowie wspólnie z posiłkami ruskimi i jaćwieskimi najechali Małopolskę i rujnowali ją, aż do wiosny roku przyszłego. Niewykluczone więc jest, że podczas spotkania w Głogowie doszło do rozmów na temat budowy bloku militarno - politycznego przy pomocy Stolicy Apostolskiej skierowanego przeciw Mongołom.
W polityce wewnętrznej opierał się głównie na ludziach dzięki którym zdobył władzę. Starał się również popierać kolonizację osadniczą, głównie niemiecką. Jego też zasługą jest lokacja na prawie magdeburskim Głogowa w 1253 roku. Książę troszczył się o swe majątki, by posiadać silną pozycję wobec własnego społeczeństwa. Niewielka ilość wielkiej własności stanowiła korzystną dla księcia sytuację. Poza okolicami Krosna na ziemi głogowskiej brak było, wielkich posiadłości możnowładczych, więcej za to było własności drobnej, cząstkowej. Książę Konrad zapobiegał powstaniom nowych fortun. Znane są jedynie dwa jego nadania na rzecz świeckich osób.
Z obecnie znanych dokumentów książęcych wynika, że Konrad w ciągu swego panowania uszczuplił dobra książęce o 5 wsi, 12 części wsi oraz l młyn.
Ziemia głogowska, przed 1250 roku w słabym stopniu objęta została procesem lokacji miejskich. W okresie tym poświadczone są tylko trzy miasta lokowane: Nowogrodziec nad Kwisą, Bolesławiec i Lubiąż. Konradowi można przypisać lokację Głogowa, Szprotawy, Bytomia i Kożuchowa, a więc tylko czterech miast.
W literaturze panuje osąd, że zasługi Konrada jako organizatora kolonizacji wiejskiej nie były znaczące. Znanych jest kilka dokumentów lokacyjnych dla wsi, a w czasie panowania księcia pojawiają się wzmianki o 14 nowo lokowanych wsiach.
Pod koniec życia ufundował kościół w Zielonej Górze (dziś konkatedrę) pod wezwaniem swej babki, św. Jadwigi. Kościół został dokończony 20 lat po jego śmierci przez syna Konrada, Henryka III głogowskiego.
W polityce z kościołem w przeciwieństwie do swoich braci Konrad poparł energicznego biskupa wrocławskiego Tomasza I w walce o immunitety kościelne. Działo się to jednakże do czasu i kiedy w 1268 roku Tomasz I zmarł Konrad zaczął łamać nadane przez siebie przywileje, co doprowadziło do konfliktów z nowym biskupem Tomaszem II.
Konrad II był dwukrotnie żonaty: po śmierci Salomei wielkopolskiej ożenił się z niemką z rodu Wettinów Zofią. Dzieci dochował się sześcioro: trzech synów oraz trzy córki.
Konrad zmarł 6 sierpnia 1273 lub 1274 roku, w okolicznościach wskazujących na otrucie. Data dzienna jest całkowicie bezdyskusyjna, poświadczona przez różne dokumenty, rozbieżności występują jeśli chodzi o datę roczną śmierci księcia, która wynika z ostatniego dokumentu wystawionego przez księcia. Konrad został pochowany w kolegiacie głogowskiej, której był fundatorem. Nie był to władca wybitny, raczej typowy książę dzielnicowy.
Konrad I prowadził w swoim życiu liczne wojny, głównie z braćmi - sąsiadami Henrykiem i Bolesławem, starając się złupić ich posiadłości i zagarnąć poszczególne miejscowości. Próbował jednak również prowadzić bardziej perspektywiczną politykę zagraniczną. W tym celu związał się z królem czeskim Przemysławem Ottokarem II, biorąc nawet udział w jego wyprawie na Węgry w 1271 roku i wspomagając go w innych potrzebach. Nie przyniosło to zresztą księstwu głogowskiemu żadnych wymiernych korzyści.
Książę Konrad prowadził w księstwie głogowskim aktywną politykę gospodarczą. W 1253 roku lokował na lewym brzegu Odry miasto Głogów i zbudował w jego narożniku zamek obronny. Wystawił również przywileje lokacyjne, lub też nadał prawo niemieckie, szeregu innym miejscowościom, co wpłynęło pozytywnie na rozwój gospodarczy księstwa.
Żródła:
Konrad I głogowski "Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej"
Konrad I głogowski w "Poczet.com"
KONRAD I GŁOGOWSKI w "Przodkowie"
Konrad I Głogowski "POLKOWICE"
Konrad II Głogowski
Konrad I głogowski "w Wikipedii"
27-09-2019